Hartverwarmend

Ziek zijn is isolement:

• vaak afwezig op school of werk dus weinig connectie
• plannen maken lukt niet of gemaakte plannen worden geannuleerd
• mobiliteit is vaak een extra probleem
• pijn en vermoeidheid zijn niet combineerbaar met de drukke wereld
• trauma’s en angst zoeken troost in huismusgedrag

Mijn ziek zijn begon al heel vroeg in de kindertijd, dus het heeft me enorm gevormd, daar is geen weg naast. Het is al 48 levensjaren lang een zoektocht om niet verbitterd te worden, om me niet te verliezen in negatieve overlevingsstrategieën. Ik wil blijven proberen om elke dag wat moois te kunnen zien, om mensen graag te durven zien en te geloven dat ik zelf waardevol ben voor anderen.

“From childhood’s hour

I have not been

As others were…

I have not seen

As others saw.”

Edgar Allan Poe

In mijn kindertijd en jeugd vluchtte ik in boeken en muziek, ik tekende en knutselde en puzzelde. Ik breide als tiener mijn eigen slobbertruien; opgroeien met een breiende moeder en hakende grootmoeder betekent dat je wol met de paplepel binnenkrijgt. Met de deeltijdse jobs kon ik weinig combineren;  lijf en hoofd waren op na een halve werkdag. De eerste jaren als mama ging al mijn schaarse energie uiteraard naar onze baby/peuter/kleuter, maar die tijd samen was tenminste waardevol. Het falende Lijf gaf me wel wat moois cadeau, namelijk dat ik altijd bij mijn kind kon zijn en geen enkele kleine of grote stap moest missen!

Stilaan groeide met de dochter (die naar school ging) de nood om me ook buiten mijn kleine gezin weer nuttig te kunnen maken. Eenzaamheid werd een donderwolk boven mijn hoofd en een waardeloos voelen nestelde zich in mijn zijn. Omdat ik opgroeide met ouders die allebei zeer actief waren als vrijwilliger (Gezinsbond, Samana, ontwikkelingshulp), was dat voor mij een logische stap. Toen mijn vader ziek en mijn moeder mantelzorger werd, nam ik al wat kleine taakjes binnen Samana Wolfsdonk over van mijn ouders: foto’s nemen en de jaarlijkse kalender samenstellen (vader), verjaardagskaarten schrijven naar alle leden en vrijwilligers (moeder), helpen met cadeautjes,…

“The meaning of life is to find your gift.

The purpose of life is to give it away.”

William Shakespeare

In 2014 startte ik als vrijwilliger bij KIDS Wolfsdonk, een huiselijke, residentiële instelling voor volwassenen met een beperking (voornamelijk autisme en doofheid/slechthorendheid). Maar wat kon ik bieden?

Fysiek was ik dan wel beperkt, maar ik kon luisteren en praten, en ik liep over van creatieve ideeën! Eerst ging ik af en toe in één van de 4 huizen meehelpen met de activiteiten: knutselen rond de thema’s van het jaar, helpen handwerken en al eens een blinde bewoner meenemen op een korte wandeling. Maar toen ze in het activiteitencentrum van de campus met enkele dames een Breicafé begonnen, kwam ik thuis!

Elke dinsdagvoormiddag ga ik samen met nog 2 andere vrijwilligers en een begeleidster breien met 8 bewoners. In de winter zitten we binnen in het atelier maar zodra de zon komt piepen, trekken wij naar buiten. KIDS Wolfsdonk heeft namelijk een supermooie tuin met een bos en met diertjes. Als we buiten zitten, zijn we een trekpleister voor andere bewoners en begeleiders, en soms zelfs voor de campuspony Felix en huis30-kat Kitana. Het is dan ook heel gezellig: een allegaartje van mensen middenin een hoop wol. Ieder met een eigen projectje, de ene afgezonderd en de andere met sociale honger. Met altijd wat lekkers bij de koffie en thee, komen anderen van de campus even langs, en wordt er over koetjes en kalfjes gebabbeld – ook in gebarentaal (al is mijn woordenschat uitermate beperkt).

Onze breiers verwarmen mijn hart! We begonnen met lapjes rechts breien, en maakten daar knuffeltjes of vlaggenlijnen van. Maar al gauw bleek elke bewoner véél meer in haar of zijn mars te hebben. Soms geloofden zij zelf ons eerst niet, zeker niet toen we met elk van de originele 4 deelnemers een trui gingen breien. Maar ieder op eigen niveau, met veel of weinig hulp van ons bij meerderen of minderen, een makkelijk of moeilijker patroon, hadden ze na een jaar een zelfgemaakte trui of cardigan!

“Success is

liking yourself,

liking what you do and

liking how you do it.”

Maya Angelou

Soms maken ze iets voor zichzelf: de ene wil een mooie tas, de andere kiest wol voor een heus lappendeken, de ene breit een sjaal voor zijn mama, de andere wil een superheldenmuts. Daarnaast breien we samen een gamma aan (winter)spulletjes voor verkoop: sjaals, mutsen, knuffeltjes,…

De voorbije maanden verdubbelden niet alleen het aantal breiers, maar ook de ideeën. Een uitdaging wordt een creatief plan: iemand die eindelijk tot rust lijkt te komen door mee te breien i.p.v. te ijsberen, maar door haar slechte zicht hangt het werkje met haken en ogen aaneen. Haar eerste lapje was een kunstwerkje op zich, geen rechte lijn te bespeuren, en mijn brein ging ermee aan de slag. Een tweede bolletje wol werd tot de laatste cm opgebreid in een andere originele vorm, en toen werd het puzzeldeken geboren. Ondertussen heeft ze al een heleboel kleurrijke lappen gebreid, en het is een groepswerk geworden van haar en de vrijwilligers:

• vrijwilliger 1 zet een nieuw kleurtje op
• zij breit onafgebroken tot de bol wol verdwenen is
• vrijwilliger 2 haakt rond elke lap om alle steken wat bijeen te houden
• we puzzelen en passen de lapjes naast mekaar
• vrijwilliger 3 vult met freeform haken de gaatjes op en naait het geheel aan mekaar
• en dan krijg je dit mooie kunstwerk, binnenkort een sprei op haar eigen bed!

Niet de gebreide spullen, maar wel de bewoners zelf, zijn voor mij de belangrijkste motivatie. Ik kan fysiek niet zo heel veel, maar ik ben creatief en enthousiast. Blijkbaar kan ik dat ook overbrengen op onze breiers die plots gaan geloven in zichzelf. Er is geen mooier cadeau dan een vrouw die openbloeit omdat ze beseft dat ze iets moois kan maken, een man die glunderend zijn allereerste muts aan iedereen op de campus gaat tonen, een vrouw die rust vindt in het repetitieve van breien op zich, een man die zijn mama blij kan maken met een handgemaakte sjaal in wol die hij zelf voor haar gekozen heeft!

De bewoners en begeleiders en andere vrijwilligers brengen het beste (en zotste) in me boven. En nee, ik ben niet te beschaamd om al eens Frida Kahlo-gewijs reclame te maken voor de gehaakte roosjes van een breivriendinnetje – ik wandel kleurrijk door het dorp richting campus en meestal draag ik ook nog een zelfgebreide trui om duidelijk te maken wat ik ga doen!

Elke dinsdagmiddag ben ik doodmoe, en toch stroomt de energie door me met een kracht die ik heel lang niet meer kende. Het is een andere soort energie: ik geef een beetje tijd en goesting, en ik krijg zoveel warmte terug. Dit kàn ik geven, en ik vind het heerlijk om te breien maar ook om met de bewoners te (leren) communiceren, om deel te mogen uitmaken van de campus die een beetje een grote familie is.

“Have a heart that never hardens, a temper that never tires, and a touch that never hurts.”

Charles Dickens

Ook thuis stroomt die energie nog voort! Ik vertel enthousiast tegen mijn man of dochter over de ene of de andere die wat liefs deed (we krijgen al eens creatieve cadeautjes) of weer een grapje uithaalde. Ik zoek online nieuwe ideetjes voor één van onze breiers of neem soms wat huiswerk mee. Ik herinner mezelf eraan dat ik ondanks alles nog altijd iets waard ben, al is het maar voor die paar bewoners. Dankzij dit vrijwilligers’werk’ ben ik weer gaan geloven in mezelf…

PS: Het activiteitencentrum van KIDS Wolfsdonk is de plek van waaruit allerlei creatieve ateliers georganiseerd worden, het Breicafé is er maar eentje van. Zo worden er voor verkoop kaartjes getekend en geknutseld, is er een houtatelier voor het groffe en fijne werk, zijn er t-shirts en draagtassen en babyrompertjes met zeefdruk, en wordt er elke dag met de hulp van bewoners vers gekookt. De hele campus is gevuld met enkel mooie mensen en maaksels!